Het Klimaatakkoord en de RES U16
Om het Klimaatakkoord te realiseren, is Nederland in dertig energieregio’s verdeeld. Ieder van die regio’s doet een bod hoeveel elektriciteit er in de periode tot 2030 opgewekt kan worden. Gemeenten en waterschappen in de U16-regio hebben net als de provincie Utrecht al voor zichzelf energiedoelstellingen geformuleerd, waarover ze ook het gesprek met hun inwoners en andere belanghebbenden voeren. Op basis van deze ambities, en een technische analyse van de mogelijkheden in de regio, denken de samenwerkende overheden dat er ruimte is voor 1,8 TWh aan duurzame energie, door bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen. Hiervoor is ook ruimte op het elektriciteitsnet.
Gezamenlijke opgave, gezamenlijke bijdrage
Om ervoor te zorgen dat het klimaat wereldwijd niet verder opwarmt, moet iedereen een bijdrage leveren. Daarom willen de overheden in de U16-regio ook hun bijdrage leveren, zegt wethouder Rob Jorg van de gemeente Utrechtse Heuvelrug als vertegenwoordiger van de 21 bestuurders. ‘Dat kunnen we het beste op regionaal niveau opvangen. Want het landschap verandert niet bij een gemeentegrens. We kunnen zo zorgen dat de energie zo goed mogelijk aansluit bij het landschap.’
Bij dit concept-bod stelt de regio een aantal harde voorwaarden richting het Rijk. U16 kan alleen deze 1,8 TWh opwekken als het Rijk ondersteuning biedt op een aantal belangrijke onderdelen. Bijvoorbeeld door zon-op-dak financieel aantrekkelijker dan zonnevelden te maken en investeringen in het elektriciteitsnet. ‘We kunnen de doelstellingen alleen behalen als we het samen doen, binnen de regio maar ook samen met de rijksoverheid’, aldus wethouder Jorg.
1,8 TWh duurzaam opwekken
Het opwekken van 1,8 TWh kan op verschillende manieren ingevuld worden. Het is bijvoorbeeld haalbaar door 15% van grote daken te benutten, 45 grote windmolens en 800 ha zonnepanelen. Wat de precieze verdeling wordt, is nu nog niet duidelijk. ‘Daarover gaan we in gesprek met alle betrokkenen in het gebied’, licht wethouder Hilde de Groot van de gemeente Houten toe, die het communicatie- en participatiespoor namens de 21 bestuurders trekt.
Om deze 1,8 TWh te realiseren ziet de U16 kansen om maximaal in te zetten op zonnepanelen op grote daken. Daarnaast zoeken we in allerlei gebieden naar potentieel voor windturbines en zon-op-veld. Daarbij achten we nu drie denkrichtingen het meest kansrijk voor 2030, en daarop baseren we dit concept-bod. We zien voor 2030 potentieel voor windmolens langs infrastructuur, bij bedrijventerreinen en in het agrarische velden. Overheden hebben bovendien al langer plannen voor grotere zonnepanelen. Sommige plannen voor zonne- en windenergie zijn al in een verder stadium, zoals de plannen voor de windmolens bij Rijnenburg en de windmolens bij Houten. Deze tellen ook mee in dit bod. Ondertussen blijft de regio doorzoeken naar mogelijkheden in andere gebieden.
Duurzame warmte
Ook op het gebied van duurzame warmte zet de regio stappen. Van een groot aantal duurzame warmtebronnen is het theoretisch potentieel in beeld. De komende maanden wordt technische, economische en ruimtelijke haalbaarheid onderzocht. Vervolgens wordt de koppeling gemaakt tussen de warmtevraag, beschikbaarheid van warmtebronnen en de geschiktheid van de verschillende bronnen voor warmtenetten.
Het gesprek met de samenleving
‘De overgang naar duurzame energie levert schone lucht op en een gezondere leefomgeving. Tegelijkertijd heeft het grote invloed op ons dagelijkse leven en de omgeving waarin we leven. Dit levert dilemma’s op. Daarom vinden we het belangrijk om de komende tijd verder in gesprek te gaan met inwoners en belanghebbenden om te zoeken naar de juiste afwegingen’, legt wethouder Rob Jorg uit. ‘Dit gesprek wordt lokaal al gevoerd door gemeenten en zij gaan daarmee door. Zij kennen hun inwoners nu eenmaal het beste.’ In welke vorm en wanneer we het gesprek met de inwoners en belanghebbenden precies gaan voeren, hangt af van de vraag hoe de maatregelen rond het indammen van het coronavirus zich ontwikkelen. We berichten daarover zodra we daar meer duidelijkheid over hebben.
Vervolg
De bestuurders uit de U16 hebben de afgelopen tijd gezamenlijk gesproken over de ontwerp-RES. Dat is uitgemond in een ontwerp-RES die wordt voorgelegd aan de verschillende overheden, die hier allemaal afzonderlijk een besluit over nemen. Inmiddels hebben de eerste colleges en dagelijks besturen het besluit genomen de ontwerp-RES door te geleiden naar hun algemene besturen of gemeenteraden. Zij zullen de concept-RES uiterlijk 1 juni de concept-RES behandelen. In het eerste kwartaal van 2020 zal dan de eerste versie van de Regionale Energie Stategie worden vastgesteld, waarin ook concrete zoekgebieden voor de opwek van duurzame energie vastgelegd worden.